KIỂM ĐỊNH VÀ HIỆU CHUẨN CÁC THIẾT BỊ ĐO LƯỜNG LÀ GÌ?

Để đáp ứng được các tiêu chuẩn của cơ quan quản lý tại Việt Nam thì các phương tiện, công cụ, trang thiết bị nói chung khi được sản xuất cần được kiểm định an toàn, bên cạnh đó một số danh mục phương tiện, thiết bị đo lường cần được hiệu chuẩn đo lường mới đáp ứng được yêu cầu chuyên môn cần độ chính xác cao.

1. Kiểm định là gì?

Kiểm định (Verification) là hoạt động kỹ thuật theo một quy trình nhất định nhằm đánh giá và xác nhận sự phù hợp của sản phẩm, hàng hoá với yêu cầu quy định trong quy chuẩn kỹ thuật tương ứng (theo Luật Chất lượng Sản phẩm hàng hóa số 05/2007/QH12 ngày 21/11/2007).

Hay theo Luật Đo lường số 04/2011/QH13 ngày 11/11/2011, kiểm định là hoạt động đánh giá, xác nhận đặc tính kỹ thuật đo lường của phương tiện đo theo yêu cầu kỹ thuật đo lường.

Kiểm định an toàn hay kiểm định kỹ thuật an toàn là hoạt động kỹ thuật theo một quá trình kiểm định nhằm đánh giá và xác nhận sự phù hợp tình trạng kỹ thuật an toàn của đối tượng kiểm định được quy định trong các quy chuẩn kỹ thuật hoặc tiêu chuẩn kỹ thuật tương ứng đối với đối tượng kiểm định.

Hoạt động kiểm định là việc đưa vật chuẩn hoặc chất chuẩn đã được chứng nhận và liên kết chuẩn để thiết bị đo đo lại trong giải đo của thiết bị. Nếu kết quả đo phải nằm trong khoảng sai số cho phép thì thiết bị sẽ được dán tem và cấp giấy chứng nhận kiểm định. Nếu kết quả đo lại không đạt yêu cầu, tổ chức kiểm định đề nghị người sử dụng thiết bị phải sửa chữa hoặc hiệu chuẩn thiết bị để kiểm định lại. Các tổ chức muốn thực hiện các hoạt động kiểm định đều phải được Tổng cục Tiêu chuẩn – Đo lường – Chất lượng đánh giá và cấp phép ủy quyền.

2. Hiệu chuẩn là gì?

Hiệu chuẩn (Calibration) là hoạt động xác định, thiết lập mối quan hệ giữa giá trị đo của chuẩn đo lường, phương tiện đo với giá trị đo của đại lượng cần đo (theo Luật Đo lường số 04/2011/QH13 ngày 11/11/2011). Trong đó:

– Chuẩn đo lường là phương tiện kỹ thuật để thể hiện, duy trì đơn vị đo của đại lượng đo và được dùng làm chuẩn để so sánh với phương tiện đo hoặc chuẩn đo lường khác.

– Phương tiện đo là phương tiện kỹ thuật để thực hiện phép đo.

– Phép đo là tập hợp những thao tác để xác định giá trị đo của đại lượng cần đo.

Sau khi hiệu chuẩn, nếu thiết bị đo lường không đảm bảo yêu cầu đo lường theo các tiêu chuẩn đề ra thì thiết bị cần được sửa chữa, căn chỉnh lại. Công việc này gọi là hiệu chỉnh (Adjustment), nhằm mục đích đưa thiết bị đo hoạt động chính xác trở lại để khi thực hiện tiếp việc hiệu chuẩn sẽ đạt yêu cầu. Trong giấy chứng nhận hiệu chuẩn sẽ ghi rõ giá trị sai số (Error). Nếu lấy ngược dấu, sai số sẽ là số hiệu chính (Correction), là giá trị cộng đại số vào kết quả của phép đo để bù sai số hệ thống.

Hoạt động hiệu chuẩn là hoạt động thường xuyên của người sử dụng thiết bị để đảm bảo thiết bị đo luôn luôn trong tình trạng chính xác do trong quá trình hoạt động thiết bị sẽ bị sai lệch bởi tác động của nhiều yếu tố khách quan và chủ quan.

Đối với những thiết bị đo lường hóa lý, thủ tục hiệu chuẩn khá phức tạp và phải tuân theo quy trình chặt chẽ của nhà sản xuất đưa ra. Ta sẽ sử dụng chất chuẩn để lập đường chuẩn (lập mối tương quan giữa nồng độ chuẩn áp đặt với các đại lượng vật lý mà thiết bị đo/đếm được như cường độ dòng mA; hiệu điện thế mV; số đếm account, mật độ hấp thụ quang học Abs…) hoặc phương trình hiệu chuẩn y=f(x) cho thông số cần đo. Chu kỳ hiệu chuẩn do nhà sản xuất khuyến cáo. Ngoài ra trong quá trình sử dụng thiết bị/phương tiện đo người sử dụng phải kiểm tra lại độ chính xác bằng cách đưa vật chuẩn/chất chuẩn để đo lại. Nếu sai số vượt giới hạn cho phép thì phải tiến hành hiệu chuẩn lại.

3. So sánh điểm giống và khác nhau giữa kiểm định và hiệu chuẩn

Để hiểu rõ sự giống và khác nhau của kiểm định và hiệu chuẩn, ta có thể theo dõi bảng so sánh sau đây:

Quý khách có thể tham khảo thêm về hiệu chuẩn theo đường link sau

Và để hiệu chuẩn thiết bị, quý khách vui lòng liên hệ  ngay đến Unitek Calibration Lab –

Phòng hiệu chuẩn UniLab của Công Ty TNHH TM Unitek có hệ thống quản lý chất lượng được xây dựng và duy trì theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017, nghị định số 105/2016/NĐ-CP.

Đội ngũ kỹ sư  hiệu chuẩn tận tâm, tay nghề thành thạo, được đào tạo và chứng nhận bởi các trung tâm uy tín như QUATEST3, FLUKE,… và được trang bị các thiết bị hiệu chuẩn hàng đầu thế giới về (1) Điện, (2) Nhiệt, (3) Áp suất, và (4) Độ Ẩm… UniLab là phòng Lab tư nhân Uy Tín Nhất, và đứng đầu về 04 lĩnh vực trên trong các phòng hiệu chuẩn tư nhân hiện nay trên thị trường Việt Nam.

Các chuẩn sử dụng luôn được duy trì liên kết chuẩn đến các phòng thí nghiệm uy tín như VMI, QUATEST3, FLUKE CALIBRATION… nhằm đảm bảo tính chính xác và ổn định của chuẩn thí nghiệm.

Phòng hiệu chuẩn UniLab đặt chất lượng, dịch vụ, uy tín là trọng tâm phục vụ khách hàng.